Zamek w Golubiu chciałbym pokazać jako przykład ewolucji wyobrażeń na temat jego wyglądu w trakcie postępów badań archeologicznych i opracowań naukowych.

Pierwsza rycina pokazuje zamek w Golubiu wyrysowany przez Conrada Steinbrechta. W zasadzie to elewacja skrzydła reprezentacyjnego zamku, a baszta ogniowa zwieńczona jest krenelażem z machikułami podobnym do bergfriedu w Świeciu.

Autorem drugiego rysunku jest archeolog Ireneusz Sławiński przed badaniami zamku w latach 60- tych. Zamek otoczony jest murem parchamowym, obie baszty ogniowe wyposażone są w krenelaż z machikułami a przedzamcze posiada murowane przedpiersie. rekonstrukcja z 1400 r.

Trzeci rysunek (autor Ireneusz Sławiński) został wykonany już chyba po badaniach. Zniknęło przedpiersie przedzamcza i mur parchamowy zamku wysokiego. Widocznie w trakcie badań nie odnaleziono śladów po tych konstrukcjach. Natomiast w narożniku północno-zachodnim odkryto pozostałości wieży głównej wraz z loszkiem w najniższej kondygnacji. Na rekonstrukcji powstaje więc trzecia wieża, wieża główna zamku, czyli bergfried. Ta rekonstrukcja również jest datowana na 1400 r.

Ostatni materiał to efekt mojej współpracy z archeologiem z UMK w Toruniu dr Boguszem Wasikiem. Mam nadzieję, że jego praca doktorska ( „Budownictwo zamkowe na ziemi chełmińskiej (XIII-XV wiek)”) zostanie niebawem opublikowana i każdy zainteresowany będzie mógł przeczytać o wynikach najnowszych badań dotyczących tego zamku. Jak widać ośmiobocznej wieży głównej już nie ma, wielu badaczy wskazuje, że plan budowlany został zmieniony a wieża nigdy nie została ukończona. Na międzymurzu zamku wysokiego od strony przedzamcza stoją dwa budynki, z których jeden być może mógł być gemahem komtura. Rekonstrukcja datowana jest przez B. Wasika na drugą ćwiartkę piętnastego wieku. Sama wizualizacja jest oczywiście w pełni interaktywna, można się w po niej poruszać jak w FPS. Na razie jeszcze w fazie budowy jak widać na screenie. Materiał o Golubiu to dobry przykład na to, że nie można przywiązywać się do propozycji rekonstrukcyjnych zabytków architektury. Trzeba pamiętać, że rekonstrukcja pokazuje tylko jak zamek mógł wyglądać, a nie jak wyglądał, bo jego prawdziwego wyglądu nie poznamy nigdy. Ale w trakcie badań archeolodzy mogą pewne kwestie poznać, inne zweryfikować dzięki czemu są w stanie bardziej precyzyjnie ustalić jego prawdopodobny wygląd.